Wskaźnik Zgłaszalności do Leczenia TDI

Art. 24 b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. z 2005 r., Nr 179, poz. 1485 ze zm.) o przeciwdziałaniu narkomanii wprowadził zobowiązanie dla podmiotów leczniczych prowadzących leczenie lub rehabilitację osób używających środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych lub środków zastępczych do współpracy z Krajowym Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom w zakresie gromadzenia i przekazywania Centrum informacji na temat osób zgłaszających się do leczenia.

Zakres i tryb powyższej współpracy szczegółowo określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 maja 2024 r. (Dz.U. 2024 poz. 748) w sprawie współpracy podmiotów leczniczych prowadzących leczenie lub rehabilitację osób używających środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych lub środków zastępczych z Krajowym Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom.

Wskaźnik zgłaszalności do leczenia (Treatment Demand Indicator TDI) to jeden z 5 kluczowych wskaźników opracowanych przez Agencję Unii Europejskiej ds. Narkotyków (EUDA) umożliwiający zbieranie i analizę danych o populacji użytkowników narkotyków trafiających do lecznictwa oraz dokonywanie porównań pomiędzy państwami Unii Europejskiej.

Dane z lecznictwa stanowią jedno z najważniejszych narzędzi monitorowania epidemiologii problemu narkomanii. Ich analiza dostarcza informacji o obrazie i dynamice sceny narkotykowej. Dzięki monitorowaniu ww. zjawiska możliwe jest śledzenie trendów w zakresie wzorów problemowego używania narkotyków, społeczno-demograficznych oraz terytorialnych korelatów problemu, a także niektórych jego konsekwencji społecznych i zdrowotnych. Wnioski z monitorowania pozwalają na ewaluację oraz prowadzenie racjonalnej polityki zdrowotnej i społecznej.

Rozpoczęcie procesu zbierania danych z leczenia (TDI) wiąże się z przesłaniem przez kierowników podmiotów leczniczych prowadzących leczenie lub rehabilitację osób używających środków odurzających lub substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych lub środków zastępczych oficjalnego pisma skierowanego do Dyrektora Krajowego Centrum z informacją na temat osoby odpowiedzialnej za bieżący kontakt z Krajowym Centrum (patrz poniżej: Formularz zgłoszeniowy). Na tej podstawie Krajowe Centrum prześle podmiotom leczniczym indywidualny kod placówki, który zostanie wprowadzony do systemu i będzie stosowany w dalszym kontakcie w ramach monitorowania.

 

Które podmioty lecznicze są zobligowane do zbierania i przekazywania Krajowemu Centrum danych na temat osób z problemem narkotykowym?

Rozporządzenie Ministra Zdrowia dotyczy zakresu i trybu współpracy z Krajowym Centrum podmiotów leczniczych prowadzących leczenie lub rehabilitację osób używających środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych lub środków zastępczych takich, jak np.: wyspecjalizowane ośrodki leczenia uzależnień, poradnie, oddziały psychiatryczne czy oddziały detoksykacyjne.

Komu należy wypełnić kwestionariusz?

Obowiązek przekazywania informacji na temat osób zgłaszających się do leczenia z powodu używania środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych lub środków zastępczych, a tym samym wypełnienia indywidualnego kwestionariusza sprawozdawczego, będzie miał miejsce w sytuacji łącznego spełnienia następujących warunków:

  1. Dana osoba zgłasza się do leczenia z powodu używania narkotyków i to narkotyki stanowią substancję podstawową w uzależnieniu, co nie wyklucza jednocześnie używania alkoholu.
  2. Dana osoba ma być w danym podmiocie leczniczym poddana świadczeniom zdrowotnym z zakresu leczenia uzależnień w rozumieniu rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych i leczenia uzależnień (Dz.U. z 2013 r., poz. 1386 ze zm.).

 

Czy należy wypełniać kwestionariusz dla osoby, która zgłosiła się do placówki z powodu problemu alkoholowego?

Nie. Zgodnie z treścią ww. rozporządzenia sporządzanie indywidualnych kwestionariuszy sprawozdawczych dotyczy osób zgłaszających się do leczenia z powodu używania środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych lub środków zastępczych, a zatem substancji wskazanych w załącznikach do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. To właśnie powyższe substancje muszą stanowić substancję podstawową w uzależnieniu i być powodem zgłoszenia się danej osoby do leczenia. Nie wyklucza to oczywiście używania przez tę osobę alkoholu, niemniej jednak nie należy przesyłać kwestionariuszy dla osób, które zgłaszają się po pomoc z powodu uzależnienia od alkoholu jako diagnozy podstawowej.

Czy należy wypełniać kwestionariusz dla osób z rozpoznaniem F.19, tj. zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem kilku substancji lub używaniem innych substancji psychoaktywnych?

Tak. Jeśli osoby, które mają takie rozpoznanie zgłosiły się do leczenia z powodu używania narkotyków i to narkotyk jest substancją najbardziej problemową (nie alkohol), to również należy wypełnić i przesłać do KCPU kwestionariusz.

 

W jakim terminie należy przesyłać kwestionariusze?

Podmioty lecznicze przesyłają do Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom wypełnione kwestionariusze zebrane w danym kwartale, w terminie
do końca miesiąca następującego po zakończeniu kwartału. Dopuszcza się jednak ustalenie, w drodze kontaktu podmiotu leczniczego z Krajowym Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, indywidualnego trybu przekazywania danych w zależności od systemu pracy danego podmiotu leczniczego oraz biorąc pod uwagę efektywność sprawozdawczości.

 

Pliki do pobrania

Pytania i odpowiedzi

Które podmioty lecznicze są zobligowane do zbierania i przekazywania Krajowemu Biuru danych na temat osób z problemem narkotykowym?

Rozporządzenie Ministra Zdrowia dotyczy zakresu i trybu współpracy z Krajowym Biurem podmiotów leczniczych prowadzących leczenie lub rehabilitację osób używających środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych lub środków zastępczych takich, jak np.: wyspecjalizowane ośrodki leczenia uzależnień, poradnie, oddziały psychiatryczne czy oddziały detoksykacyjne.

Komu należy wypełnić kwestionariusz?

Obowiązek przekazywania informacji na temat osób zgłaszających się do leczenia z powodu używania środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych lub środków zastępczych, a tym samym wypełnienia indywidualnego kwestionariusza sprawozdawczego, będzie miał miejsce w sytuacji łącznego spełnienia następujących warunków:

  1. Dana osoba zgłasza się do leczenia z powodu używania narkotyków i to narkotyki stanowią substancję podstawową w uzależnieniu, co nie wyklucza jednocześnie używania alkoholu.
  2. Dana osoba ma być w danym podmiocie leczniczym poddana świadczeniom zdrowotnym z zakresu leczenia uzależnień w rozumieniu rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych i leczenia uzależnień (Dz.U. z 2013 r., poz. 1386 ze zm.).

Czy należy wypełniać kwestionariusz dla osoby, która zgłosiła się do placówki z powodu problemu alkoholowego?

Zgodnie z treścią ww. rozporządzenia sporządzanie indywidualnych kwestionariuszy sprawozdawczych dotyczy osób zgłaszających się do leczenia z powodu używania środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych lub środków zastępczych, a zatem substancji wskazanych w załącznikach do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. To właśnie powyższe substancje muszą stanowić substancję podstawową w uzależnieniu i być powodem zgłoszenia się danej osoby do leczenia. Nie wyklucza to oczywiście używania przez tę osobę alkoholu, niemniej jednak nie należy przesyłać kwestionariuszy dla osób, które zgłaszają się po pomoc z powodu uzależnienia od alkoholu jako diagnozy podstawowej.

Czy należy wypełniać kwestionariusz dla osób z rozpoznaniem F.19, tj. zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem kilku substancji lub używaniem innych substancji psychoaktywnych?

Jeśli osoby, które mają takie rozpoznanie zgłosiły się do leczenia z powodu używania narkotyków i to narkotyk jest substancją najbardziej problemową (nie alkohol), to również należy wypełnić i przesłać do KBPN kwestionariusz.

W jakim terminie należy przesyłać kwestionariusze?

Podmioty lecznicze przesyłają do Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii wypełnione kwestionariusze zebrane w danym kwartale, w terminie
do końca miesiąca następującego po zakończeniu kwartału. Dopuszcza się jednak ustalenie, w drodze kontaktu podmiotu leczniczego z Krajowym Biurem
ds. Przeciwdziałania Narkomanii, indywidualnego trybu przekazywania danych w zależności od systemu pracy danego podmiotu leczniczego oraz biorąc pod uwagę efektywność sprawozdawczości.

Kontakt w sprawie zbierania danych z leczenia (TDI) z pracownikami Działu Badań, Monitorowania oraz Współpracy Międzynarodowej: