Procedura zobowiązania do leczenia odwykowego
Podstawą do uruchomienia procedury zobowiązania do leczenia odwykowego stanowią artykuły od 24 do 36 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Celem instytucji sądowego zobowiązania osób uzależnionych od alkoholu do leczenia odwykowego jest motywowanie do podjęcia terapii uzależnienia.
Aby wobec danej osoby wszcząć procedurę sadowego zobowiązania do leczenia odwykowego muszą wystąpić jednocześnie przynajmniej dwie przesłanki – uzależnienie od alkoholu bądź podejrzenie, ze u danej osoby ono występuje oraz przynajmniej jedna z czterech przesłanek społecznych:
- rozkład życia rodzinnego
- demoralizacja nieletnich
- uchylanie się od obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny
- systematyczne zakłócanie spokoju lub porządku publicznego.
Do przyjęcia zgłoszenia i wszczęcia postępowania zobowiązana jest gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych właściwa dla miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której dotyczy postępowanie.
Przymus stosowany jest na etapie doprowadzania osoby uzależnionej od alkoholu na badanie przez biegłego, na rozprawę w sądzie i do zakładu leczniczego na podjęcie kuracji, jeśli odmawia ona współpracy. Nie ma jednak możliwości prawnych ani organizacyjnych zatrzymania pacjenta w zakładzie lecznictwa odwykowej wbrew jego woli.