Opracowanie i wdrożenie standardów postępowania leczniczego, rehabilitacyjnego i programów ograniczania szkód zdrowotnych oraz systemu akredytacji placówek jest zadaniem mającym na celu poprawę jakości usług oferowanych pacjentom.

Standardów postępowania leczniczego, rehabilitacyjnego i programów ograniczania szkód zdrowotnych oraz systemu akredytacji placówek ma na celu poprawę jakości usług oferowanych pacjentom. Dobro pacjenta jest więc tu wartością nadrzędną, które rozumiane jest przede wszystkim w kontekście przestrzegania przez placówkę jego praw. Standardy są ściśle powiązane z akredytacją i wspólnie stanowią spójną całość.

Treść standardów i system akredytacji opracowywane były w ramach Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2001-2005 oraz 2006-2010 a instytucją odpowiedzialną za powyższe zadanie było ówczesne Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.

Standardy dobrej praktyki

Standardy postępowania leczniczego, rehabilitacyjnego i programów ograniczania szkód zdrowotnych zostały opracowane przez powołany przez Ministra Zdrowia zespół ekspertów oraz międzynarodowe standardy leczenia zaburzeń spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych – wytyczne do wykorzystania w praktyce

W skład zespołu wchodzili przedstawiciele ówczesnego Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii, ówczesnej Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Instytutu Psychiatrii i Neurologii, Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia a także środowiska terapeutów uzależnień. W trakcie opracowywania polskich standardów korzystano ze standardów krajów, które mają długą tradycję opracowywania mechanizmów zapewniania jakości usług, przede wszystkim Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych.

Obszary, do których odnoszą się standardy to:

• Prawa Pacjenta;
• Ciągłość Opieki;
• Poprawa Jakości;
• Zarządzanie Ogólne;
• Zarządzanie Zasobami Ludzkimi;
• Zarządzanie Informacją;
• Zarządzanie Środowiskiem Opieki;
• Kontrola Zakażeń;
• Standardy dotyczące leków.

Zostały opracowane projekty standardów akredytacyjnych dla placówek stacjonarnych, ambulatoryjnych i oddziałów dziennych leczenia uzależnienia od alkoholu oraz leczenia uzależnienia od środków psychoaktywnych.

Poniżej znajdują się polskie opracowania standardów a także przetłumaczone na język polski „Międzynarodowe standardy leczenia zaburzeń spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych – wytyczne do wykorzystania w praktyce” opracowane przez Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości (UNODC) oraz tekst pt. „Standardy akredytacyjne dla placówek stacjonarnych, ambulatoryjnych i oddziałów dennych leczenia uzależnienia od alkoholu i leczenia uzależnień od środków odurzających i substancji psychotropowych – Standardy Dobrej Praktyki”.
 Pliki dostępne do pobrania poniżej.

Akredytacja

Akredytacja jest znaną i sprawdzoną metodą zapewniania jakości. W ochronie zdrowia polega na przeprowadzaniu przeglądu placówki opieki zdrowotnej pod kątem spełnienia warunków określonych w standardach akredytacyjnych i przyznaniu na tej podstawie statusu jednostki akredytowanej.

Ocena placówki dokonywana jest pod kątem spełniania standardów przez zespół wizytatorów Ośrodka Akredytacji Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia. Wizytacja odbywa się zarówno w placówkach, jak i innych miejscach, w których pacjent uzyskuje świadczenia. W trakcie wizytacji przeprowadzane są wywiady z przedstawicielami kierownictwa placówki i personelem oraz dokonywany jest przegląd dokumentacji, przede wszystkim medycznej.

Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia
ul. Bobrzyńskiego 12, 30-348 Kraków,
tel: (+48) 12 427-81-70, 12 427-81-71, 12 427-82-40
strona www: www.cmj.org.pl

Zachęcamy do pobrania pliku Akredytacja dostępnego poniżej.

Ewaluacja lecznictwa uzależnień

Ewaluacja usług lecznictwa uzależnień ma na celu zwiększenie efektywności programów terapeutycznych. Rozumiana jest jako systematyczne badanie efektywności programów leczniczych przez ich realizatorów w celu dostarczenia podstaw do podnoszenia ich jakości. Wnioski z ewaluacji mogą przyczyniać się do poprawy świadczeń zdrowotnych poprzez wdrażanie bardziej efektywnych sposobów leczenia.

W polskiej tradycji za najważniejsze kryterium w ocenie sukcesów uważane jest utrzymywanie przez pacjenta abstynencji. Współczesne podejście  przyjmuje jednak za sukces także inne zmiany w życiu pacjenta, takie jak: ograniczenie używania, zmiana wzoru używania na mniej szkodliwy (np. z iniekcji na palenie), polepszenie stanu zdrowia (psychicznego i fizycznego), poprawę relacji w rodzinie, polepszenie sytuacji materialnej i funkcjonowania społecznego (praca, szkoła, sprawy mieszkaniowe) czy w końcu zaprzestanie zachowań kryminogennych.

Niezwykle ważnym elementem ewaluacji jest także badanie poziomu satysfakcji pacjentów z uczestnictwa w programie terapeutycznym.

Wyniki leczenia można oceniać w różny sposób, ale ich ocena nie może być dokonywana w oderwaniu od typu danego programu, a więc od jego założeń, celów, długości trwania czy grupy docelowej.

Także forma i częstotliwość dokonywanych pomiarów zależy od typu programu. W programach leczenia substytucyjnego nie przewiduje się zakończenia terapii, tak więc tylko w niewielu przypadkach dokonywane są pomiary końcowe, tzw. „na wyjściu”. Z kolei  niezasadne jest dokonywanie pomiaru poprawy warunków materialnych lub  poziomu konsumpcji substancji psychoaktywnych u pacjentów przebywających w ośrodkach stacjonarnych, gdzie przebywają praktycznie przez cały czas trwania terapii.

O tym czy efekty terapii utrzymują się także jakiś czas po ukończeniu programu dowiedzieć się można dzięki badaniom przeprowadzanym, np. 1 rok, 2 lata, 5 lat po zakończeniu leczenia. Badania katamnestyczne są jednak niezwykle kosztowne i nie zawsze łatwo jest dotrzeć do pacjenta.